OCW-subsidie basisvaardigheden gaat door tot 2027

Met het 'Masterplan basisvaardigheden' werkt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) samen met scholen aan een duurzame verbetering van de basisvaardigheden (taal, rekenen-wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid van leerlingen). In haar nu verstuurde brief gaat Paul ook in op de herziening van het curriculum en de plannen voor een nieuwe vorm van gerichte bekostiging. Daardoor krijgen scholen meer duidelijkheid over de inzet van de extra structurele middelen voor de basisvaardigheden.

Inmiddels zijn al ruim 3000 scholen aan de slag met de subsidie verbetering basisvaardigheden. Daar komen voor de zomervakantie nog 2150 scholen bij. Een deel van de scholen die de subsidie ontvangen krijgt bovendien ondersteuning van onderwijscoördinatoren van OCW om te zorgen dat de aanpak gestoeld is op inzichten uit de wetenschap en de onderwijspraktijk, en passend is binnen de schoolcontext. Om deze aanpak structureel te borgen, wordt er gewerkt aan een nieuw financieringsinstrument om in 2027 de overgang te kunnen maken van subsidie naar meer structurele bekostiging van scholen, in de vorm van gerichte bekostiging. Dit geeft scholen meer langjarige zekerheid over de extra middelen die beschikbaar zijn voor basisvaardigheden, zo schrijft de minister.

Subsidieregeling één jaar langer door
Het geld uit de subsidieregeling verbetering basisvaardigheden stelt scholen in staat om werk te maken van het verbeteren van de basisvaardigheden. Deze subsidie is echter tijdelijk van aard, terwijl de opgave op het gebied van basisvaardigheden juist een aanpak voor de lange termijn vraagt. Om die reden is eerder aangekondigd dat per 2026 gewerkt zal worden met een nieuw financieringsinstrument dat elementen van bekostiging en subsidie combineert. Deze nieuwe financiering is meer structureel van aard en hoeft niet aangevraagd te worden door de scholen. Ook kunnen er voorwaarden gesteld worden aan hoe het uitgegeven wordt, waardoor er sprake is van een gerichte bekostiging.

Het doel is om de middelen voor basisvaardigheden structureel uit te keren via deze gerichte bekostiging, waarbij er in de eerste jaren voorwaarden kunnen worden gesteld aan scholen. Hiermee wordt volgens Paul tegemoetgekomen aan de breed gedeelde wens van de Tweede Kamer en het onderwijsveld om structurele taken van scholen zoveel mogelijk structureel te bekostigen. Het is belangrijk dat dit instrument zorgvuldig wordt uitgewerkt en uitgevoerd. Dat kost tijd. Om die reden zal het nieuwe financieringsinstrument – en daarmee de structurele vormgeving van de bekostiging voor basisvaardigheden – op 1 januari 2027 in werking treden, in plaats van 1 januari 2026. De verwachting is nu dat het wetsvoorstel voor de zomer van 2025 aan de Tweede Kamer wordt aangeboden.

Paul laat verder weten het belangrijk te vinden dat scholen nu al zoveel mogelijk duidelijkheid krijgen over hoeveel middelen zij kunnen verwachten, zodat zij daar in hun huidige plannen voor basisvaardigheden al rekening mee kunnen houden. Met dit nieuwe financieringsinstrument zullen alle scholen in het po, vo en (v)so per 2027 geld ontvangen. Op dit moment is in totaal circa € 485 miljoen beschikbaar vanaf 2027 (prijspeil 2024) voor de financiering van het 'Masterplan basisvaardigheden' aan scholen. Van dit budget komt minimaal € 450 miljoen beschikbaar voor de bekostiging voor alle scholen. Met de huidige leerlingenaantallen in het funderend onderwijs betekent dit dat scholen kunnen rekenen op een bedrag van minimaal € 182 per leerling.

De resterende € 35 miljoen is bedoeld voor de scholen die dit het hardst nodig hebben. Dit bedrag is geraamd op basis van de middelen die zijn verstrekt aan prioriteitsscholen in 2023 en 2024. Hoe dit bedrag vanaf 2027 verdeeld wordt, zal later nader uitgewerkt worden. Het voorlopige beeld hierbij is dat dit net zoals nu op basis van een subsidie voor prioriteitsscholen – scholen met een oordeel ‘onvoldoende’ of ‘zeer zwak’ van de Inspectie – zal zijn. Het benutten van de inspectieoordelen binnen een subsidieregeling lijkt op basis van de huidige situatie de beste optie om de scholen te bereiken die extra ondersteuning nodig hebben.

Extra subsidietranche in 2025
Er zal in 2025 een extra subsidietranche worden opgesteld zodat nog meer scholen in 2025 en 2026 aan de slag kunnen met het verbeteren van de basisvaardigheden, voordat het nieuwe financieringsinstrument in werking treedt. Scholen zullen naar verwachting voor de zomer van 2025 hiervoor een aanvraag kunnen indienen. De vorm van deze extra subsidietranche zal in lijn liggen met die van voorgaande tranches uit 2023 en 2024. Zo zal de looptijd weer twee jaar zijn en komen prioriteitsscholen in aanmerking voor een aparte regeling. In totaal zal hiermee over de subsidierondes van 2022, 2023, 2024 en 2025 circa 85% van het po, vo en (v)so zijn bereikt, waarna vanaf 2027 dus alle scholen extra middelen ontvangen voor basisvaardigheden.

Meer informatie
Kijk voor meer informatie op: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2024Z09434&did=2024D22213 en https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/05/30/verbetering-aanpak-basisvaardigheden-op-scholen-wordt-zichtbaar