Nieuwe subsidies voor hernieuwbare waterstof op komst

De inzet van het kabinet is gericht op de tijdige realisatie van wettelijke en fysieke randvoorwaarden, en de opschaling van hernieuwbare waterstof door steun voor productie, import en gebruik. Het kabinet ziet daarnaast een belangrijke rol voor koolstofarme waterstof in de transitiefase naar een volwassen hernieuwbare waterstofmarkt en voor het realiseren van kosteneffectieve CO2-reductie. Daarom bestaat hier ook ondersteuning voor (bijvoorbeeld de SDE++ voor toepassing van CO2-afvang) en werkt Nederland nauw samen met andere landen om voldoende aanbod van koolstofarme waterstof te realiseren.

Het kabinet ontwikkelt volgens de ministers zowel subsidies als verplichtingen om de juiste balans tussen flexibiliteit en zekerheid te creëren. Deze instrumenten moeten een oplossing bieden voor zowel de toegenomen onrendabele top als coördinatieproblemen. Verkend wordt daarbij of voor de benodigde import aanvullende overheidsinterventies nodig zijn, gericht op importinfrastructuur en het omzetten van waterstofdragers naar waterstofgas.

Tweede OWE-tender na de zomer open
De afgelopen maanden heeft het kabinet belangrijke stappen gezet die realisatie van de eerste grote elektrolyseprojecten mogelijk maken. Zo is via de Subsidieregeling opschaling volledig hernieuwbare waterstofproductie via elektrolyse (OWE) aan zeven aanvragers € 245 miljoen subsidie verleend, goed voor 101 megawatt aan capaciteit uiterlijk in 2028. De tender was met € 600 miljoen aan aanvragen zwaar overtekend. Voorbereidingen voor een tweede ronde van de OWE-regeling zijn bijna afgerond. De openstelling staat direct na de zomer gepland met een budget van bijna € 1 miljard, zo melden Jetten en Adriaansens.

De komende periode zal het kabinet ook de laatste onderdelen van het beoogde instrumentarium uitwerken. De definitieve vormgeving van de instrumenten is echter aan een volgend kabinet. Het gaat hierbij onder meer om de volgende instrumenten die bedrijven helpen om de investeringen te doen in de benodigde productie- en importcapaciteit voor de waterstofdoelen:

• het kabinet stelt in het Meerjarenprogramma 2025 van het Klimaatfonds onder voorwaarden middelen beschikbaar voor de verdere opschaling van hernieuwbare waterstof. Het kabinet beoogt daarmee in het voorjaar van 2025 een derde ronde van de OWE-regeling te publiceren. De openstelling wordt qua timing afgestemd op de procedures voor de windparken op zee die in de tweede helft van 2025 zullen plaatsvinden;
• samen met Duitsland heeft het kabinet inmiddels een voorstel voor een gezamenlijke tender onder H2-Global uitgewerkt ter ondersteuning van import. Duitsland en Nederland hebben voor deze tender elk € 300 miljoen beschikbaar gesteld. Dit voorstel ligt nu ter goedkeuring bij de Europese Commissie als onderdeel van de staatssteunprocedure;
• verder wordt momenteel de internetconsultatie voorbereid van de voorstellen voor de eerder aangekondigde vraagsubsidies en de beoogde jaarverplichting ‘Renewable fuels of non-biological origin’ (RFNBO’s) in de industrie. Met deze consultatie wil het kabinet marktpartijen (in het bijzonder de bedrijven die onder de jaarverplichting zouden gaan vallen) de ruimte geven om duidelijk te maken wat de impact van deze voorstellen is en wat in hun ogen nodig is voor een succesvolle ontwikkeling van de waterstofmarkt. De voorbereidingen om de consultatie te starten zijn eind juni gereed, waarna het aan een nieuw kabinet is om deze te starten. Na de consultatie zal het volgende kabinet een besluit moeten nemen over de definitieve vormgeving van het instrumentarium.

Invoering van deze vraagsubsidies en van de jaarverplichting RFNBO’s in de industrie moeten volgens Jetten en Adriaansens hand in hand gaan: een verplichting zonder subsidies lijkt met beperkt aanbod van hernieuwbare waterstof onvoldoende effectief en lijkt alleen mogelijk met een laag ingroeipad. Uit onderzoek van CE Delft blijkt namelijk dat de zekerheid in de eerste periode (tot minimaal 2030) nog niet van de beoogde jaarverplichting komt, maar vooral van het flankerend beleid in de vorm van vraagsubsidies.

Kijk voor meer informatie op: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/05/30/kamerbrief-voortgang-waterstofbeleid