Flinke aanpassing stimulering herbestemming monumenten

Met de wijziging wordt de regeling op verschillende punten aangepast. De wijzigingen betreffen:

• een budgetverhoging voor herbestemmingsonderzoeken en het wind- en waterdicht maken van monumenten;
• de toevoeging van een leegstandscriterium;
• een limitering van het aantal (herhaal)aanvragen per monument of zelfstandig onderdeel;
• de toevoeging van de mogelijkheid voor erfgoedgemeenschappen om subsidie aan te vragen voor een herbestemmingsonderzoek;
• een verlaging van het maximale subsidiebedrag voor een herbestemmingsonderzoek;
• de toevoeging van het vereiste dat een herbestemmingsonderzoek rekening houdt met de bouwhistorische en cultuurhistorische kenmerken van het monument;
• een budgetverlaging voor het subsidiëren van verduurzamingsonderzoeken; en
• enige technische wijzigingen ter verduidelijking en actualisatie.

Budgetverhoging herbestemmingsonderzoeken
Binnen de regeling is sprake van structurele overvraag bij de subsidiëring van herbestemmingsonderzoeken. Daarom wordt het budget voor herbestemmingsonderzoeken verhoogd vanuit de loon- en prijsbijstelling. Concreet wordt het subsidieplafond voor haalbaarheidsonderzoeken of interactieve of procesgerichte onderzoeken verhoogd met € 65.000 en het subsidieplafond voor het wind- en waterdicht maken van gebouwde monumenten met € 20.000.

Toevoegen leegstandscriterium
Om de doelmatigheid van de herbestemmingsregeling te vergroten, wordt de voorwaarde toegevoegd dat een monument al leeg moet staan of dat het al bekend is dat het in de komende drie jaar leeg zal komen te staan. Daarbij moet de leegstand betrekking hebben op minimaal de helft van de oppervlakte van het monument of het zelfstandig onderdeel. Voor kerkgebouwen die nog steeds als zodanig in gebruik zijn wordt een uitzondering gemaakt.

Limitering herhaalaanvragen
Een andere aanscherping van de voorwaarden om voor subsidie in aanmerking te komen is dat het aantal aanvragen per monument of per zelfstandig onderdeel gemaximeerd wordt op één aanvraag per drie jaar.

Erfgoedgemeenschappen kunnen subsidie aanvragen
Met de wijziging krijgen erfgoedgemeenschappen een positie in de subsidieregeling. De subsidieregeling biedt nu al een mogelijkheid om subsidie te verlenen aan rechtspersonen die een belang hebben bij de herbestemming van een monument, maar in de rangschikking van de aanvragen komen zij pas na de eigenaren van monumenten voor subsidie in aanmerking. Door de overvraag op de regeling zijn deze aanvragers in de praktijk daarom nagenoeg kansloos. Nu krijgen de erfgoedgemeenschappen in de rangschikking dezelfde positie als eigenaren.

Verlaging maximale subsidiabele bedrag
Een andere maatregel die moet leiden tot een eerlijker verdeling van het budget voor herbestemmingsonderzoeken over de aanvragers is de verlaging van het maximaal subsidiabele bedrag per aanvraag van € 25.000 naar € 15.000. Hierdoor zullen de subsidiebedragen die worden verstrekt aan professionele organisaties voor monumentenbehoud (POM’s) en de subsidiebedragen die worden verstrekt aan de overige eigenaren dichter bij elkaar komen te liggen.

Bouwhistorische en cultuurhistorische kenmerken
In de regeling wordt de voorwaarde opgenomen dat een onderzoek dat betrekking heeft op nieuwe functies en de inpassing daarvan in het monument, ook uitdrukkelijk rekening moet houden met de bouwhistorische en cultuurhistorische kenmerken van het monument.

Budgetverlaging verduurzamingsonderzoeken
Binnen de regeling wordt voor minder verduurzamingsonderzoeken subsidie aangevraagd dan vooraf verwacht. Dit heeft ertoe geleid dat op dit onderdeel van de regeling € 1.139.772 aan budget resteert uit vorige jaren. Deze wijzigingsregeling regelt dat deze middelen niet meer worden toegevoegd aan het budget van de aanvraagronde in 2024. Vanwege de structurele onderuitputting bij verduurzamingsonderzoeken wordt het beschikbare budget met ingang van de komende aanvraagronde teruggebracht naar € 400.000.

Over de regeling
Het doel van de Subsidieregeling stimulering herbestemming monumenten is het krijgen van inzicht in de culturele, economische en maatschappelijke potenties van monumenten met het oog op een nieuwe bestemming en het voorkomen van (verder) verval tijdens de verkenning- en planvormingfase.