Friese openstelling herstel en inrichting landelijk gebied

Het doel van deze openstelling, 'Herstel en inrichting van het landelijk gebied voor landschap, biodiversiteit en water 2024', is om verschillende partijen te stimuleren om middels niet productieve investeringen buiten het landbouwbedrijf bij te dragen aan het verhogen van biodiversiteit, landschap en cultuurhistorie, inrichtingsmaatregelen ten behoeve van waterkwaliteits- en kwantiteitsbeheer en aanpassingen aan klimaatverandering. Niet-productieve investeringen zijn investeringen die geen aanmerkelijke stijging van de waarde of rentabiliteit van een bedrijf tot gevolg hebben.

In het kader van de openstelling is een lijst van maatregelen vastgesteld die relevant zijn voor herstel en inrichting van het landelijk gebied (Bijlage 1 en Bijlage 2). De maatregelen zijn:

• Bijlage 1 Investeringslijst voor landschapselementen:
  • maatregel 1: Herstel en aanleg groenstructuren in dorpen en buurtschappen;
  • maatregel 2: Herstel van bestaande en verdwenen (elzen) singels, lanen, houtwallen, heggen, hagen, bosjes en solitaire bomen;
  • maatregel 3: Herstel drenkpoelen pingoruïnes, dobben;
  • maatregel 4: Herstel erven;
  • maatregel 5: Herstel historische waterlopen;
  • maatregel 6: Herstel en aanleg ‘túnwallen’;
  • maatregel 7: Herstel en aanleg beplanting, historische paden, tuinen of omgrachting landgoederen, buitenplaatsen, state- of kloosterterreinen;
  • maatregel 8: Herstel historische dijkbiotoop: dijklichaam, grenssloot, struweel, kolken, dijkcoupures, schotbalkhuisjes, dijkdoorgangen, beplanting;
  • maatregel 9: Herstel cultuurlandschappelijke begreppeling, bolle graslandakkers in combinatie met herstel kruidenrijk grasland;
  • maatregel 10: Herstel en aanleg historische paden.
• Bijlage 2 Investeringslijst watermaatregelen:
  • Maatregelen voor herstel, verbeteren en instandhouding biodiversiteit en kwaliteit Friese wateren (KRW-maatregelen):
    • Verbreding en/of natuurvriendelijk inrichten van niet-KRW hoofdwatergangen;
    • Verbreding en/of natuurvriendelijke inrichting KRW-hoofdwatergangen of KRW-boezemkanalen;
    • Aanleg of inrichting van gronden in KRW-meren of -plassen tot een gemiddelde breedte van circa 20 meter of aanleg of inrichting van gronden die in verbinding (komen te) staan met de boezem, zodanig dat vissen het gebied in en uit kunnen komen in de paaiperiodes van de meeste vissoorten, waarbij in zomerperiode een 1/5 deel van de gronden permanent onder water staat met een waterdiepte tot 0,7 meter diep (gemiddeld), wat niet mag verlanden;
    • Het toepassen van hydromorfologische maatregelen in de beken;
    • Waterkwaliteitsbaggeren in KRW-meren en -plassen;
    • Het nemen van maatregelen ter voorkomen van baggeraanwas;
    • Het aanleggen van vispassages;
    • Het nemen van maatregelen om oppervlaktewater te zuiveren;
    • Het aanleggen van voorzieningen om nutriëntenrijk slib af te vangen.
  • Maatregelen voor klimaatadaptatie:
    • het ondieper maken van of dempen van sloten waarbij het eventueel verlies aan berging wordt gecompenseerd;
    • aanleg van infiltratiegreppels en -gronden in zandgebieden;
    • opzetten peilen;
    • inrichting van bergings- of retentiegebieden;
    • omzetten van (delen van) winterpolders naar zomerpolders of boezemgebied en van (delen van) zomerpolders naar boezemgebied;
    • het vergroten van het oppervlak open water in te smalle watergangen, bv. door verbreding of verflauwen van taluds;
    • inrichten van gebieden in beekdalen of elders in vrij afwaterende gebieden ten behoeve van het bergen van water of het vasthouden van water;
    • aanpassing van de waterhuishoudkundige inrichting en kunstwerken met het oog op het vertragen van de afvoer van water tijdens afvoerpieken;
    • compenserende maatregelen voor laagste percelen om watersysteem klimaatbestendig te maken, zoals ophogen;
    • minder kwetsbaar maken van watersystemen door lage gronden om te vormen of in te zetten voor het bergen van water.

Aanvragen die betrekking hebben op maatregelen opgenomen in bijlage 1, kunnen worden ingediend door natuurlijke en rechtspersonen (uitgezonderd overheden) of aan samenwerkingsverbanden van natuurlijke en rechtspersonen (uitgezonderd overheden). Aanvragen die betrekking hebben op maatregelen opgenomen in bijlage 2 kunnen alleen worden ingediend door waterschappen.

Voor deze openstelling is € 4,7 miljoen beschikbaar.

De hoogte van de subsidie voor de subsidiabele activiteit investeringsmaatregel voor landschapselementen bedraagt 100% van de subsidiabele kosten met een minimum van € 100.000 en een maximum van € 500.000, met dien verstande dat:

• indien subsidie wordt aangevraagd voor activiteiten die vallen onder Bijlage 1 maatregel 1 er per dorp of buurtschap maximaal € 25.000 subsidie wordt verleend;
• indien subsidie wordt aangevraagd voor activiteiten die vallen onder Bijlage 1 maatregel 4 er per erf maximaal € 5000 subsidie wordt verleend.

De hoogte van de subsidie voor de subsidiabele activiteit investeringsmaatregel voor water bedraagt 100% van de subsidiabele kosten met een minimum van € 200.000 en een maximum van € 2 miljoen. In afwijking hierop bedraagt de subsidie 70% van de subsidiabele kosten voor investeringen die gericht zijn op de waterkwantiteit.

Aanvragen kunnen worden ingediend van 30 april 2024 tot en met 31 juli 2024.