Kamerbrief over de toekomst van de SDE++

Meerdere uitdagingen
De SDE++ en haar voorgangers zijn in het verleden herhaaldelijk aangepast om goed aan te sluiten bij wat in elke fase van de klimaat- en energietransitie nodig en gewenst is. In de afgelopen jaren lag de nadruk op het versneld uitrollen van het aanbod aan hernieuwbare energie en het opschalen van technieken om in alle sectoren broeikasgassen te reduceren. Inmiddels is de transitie in een volgende fase beland waarin er uitdagingen zijn die zich met de huidige SDE++ niet altijd laten oplossen.

De eerste uitdaging is dat de vraag naar elektriciteit achterblijft bij het aanbod. Netcongestie speelt daarin de komende jaren een belangrijke rol, maar ook op langere termijn blijft elektrificatie achter. Er ontstaan nu steeds grotere pieken in de elektriciteitsproductie. Daarmee wordt het net zwaar belast en worden verdere investeringen in de opwek van elektriciteit ook minder aantrekkelijk. De vraag naar en het aanbod van elektriciteit moeten daarom meer in evenwicht komen met elkaar.

Een tweede uitdaging is dat het Europees en nationaal klimaat- en energiebeleid in de afgelopen jaren sterk is uitgebreid. Dit beleid zorgt er ook voor dat de behoefte aan subsidie vermindert, want bedrijven krijgen als gevolg van normerend beleid steeds meer inkomsten uit de markt. Omdat dit beleid vooralsnog onvoldoende investeringszekerheid biedt, vult de SDE++ dit beleid aan. Door die combinatie kan er een risico op over- of onderstimulering ontstaan.

Een derde uitdaging is dat het Nationaal Plan Energiesysteem de ontwikkelrichting voor het energiesysteem richting 2050 heeft geschetst, maar dat voor veel duurzame technieken de kosten nog te hoog zijn. Dit gaat ten koste van de energiezekerheid van Nederland en van de mogelijkheden voor bedrijven om hier te verduurzamen. Tegelijkertijd betekent het goedkoper worden van veel andere technieken, zoals zonne- en windenergie, dat de steun vanuit de overheid hier beperkter moet worden, zodat de markt de kosten voor verduurzaming steeds meer zelf gaat dragen.

Volgende stap doorontwikkeling
Het kabinet zet daarom een volgende stap in de doorontwikkeling van de SDE++. In het afgelopen jaar is de SDE++ doorgelicht om te beoordelen in hoeverre deze in de huidige vorm nog geschikt is voor de hiervoor genoemde uitdagingen. Voor de stimulering van een aantal technieken is de conclusie dat de SDE++ – eventueel met aanpassingen – voorlopig nog een passend instrument is. Voor overige technieken is de conclusie dat een andere vorm van stimulering passender zou kunnen zijn, zoals een investeringssubsidie. Totdat er geschikt alternatief instrumentarium aanwezig is, blijft de SDE++ voor deze technieken beschikbaar.

Aanpassingen aan de SDE++, zoals het afbouwen van steun voor techniekgroepen, zullen zorgvuldig worden gewogen en tijdig aangekondigd. Voorspelbaar en stabiel beleid zijn volgens Hermans namelijk essentieel voor de investeringszekerheid die nodig is voor de transitie.

Uitvoerbaarheid aandachtspunt
Een belangrijk aandachtspunt is de uitvoerbaarheid van de SDE++. De SDE++ is door de jaren heen zo complex geworden, dat de uitvoering steeds uitdagender wordt en de grenzen zijn bereikt van wat er aan meer passende steun mogelijk is binnen het huidige instrument. Het aantal categorieën in de SDE++ is opgelopen tot circa 180 in 2024. Daarnaast zijn extra eisen toegevoegd, bijvoorbeeld voor natuurinclusiviteit en netcongestie. Dergelijke beleidsdoelen zijn van belang, maar moeten wel inpasbaar zijn binnen de SDE++. Het kabinet zal daarom sturen op een regeling die uitvoerbaar is en aanpassingen hieraan toetsen, aldus de minister.

In het vervolg van haar brief worden per techniekgroep van de SDE++ de bevindingen, conclusies en mogelijke vervolgstappen geschetst. Het komende jaar zal het kabinet de verkenning naar aanpassingen aan de SDE++ en vervangend instrumentarium voortzetten en op basis daarvan een compleet pakket met voorstellen voor aanpassingen aan de SDE++ voorbereiden. De Tweede Kamer wordt hierover in het najaar van 2025 geïnformeerd. Over aanpassingen die al kunnen worden gemaakt in de openstellingsronde van 2025 wordt de Tweede Kamer in het eerste kwartaal van 2025 al geïnformeerd, zo belooft Hermans.

Meer informatie
Kijk voor meer informatie op: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/12/20/toekomst-van-de-sde