Belangrijkste subsidienieuws van Prinsjesdag 2020

Hieronder het meest in het oog springende subsidiegerelateerde nieuws uit de op Prinsjesdag bekendgemaakte Miljoenennota en Rijksbegroting 2021.

Verhoging WBSO-tarief eerste schijf
Om ervoor te zorgen dat de private investeringen in R&D tijdens de coronacrisis zoveel mogelijk op peil blijven, heeft het kabinet besloten om extra budget beschikbaar te stellen voor de WBSO in 2021. Dit budget zal gericht worden ingezet voor de verhoging van het tarief in de eerste schijf (van 32% naar 40%) en het starterstarief (van 40% naar 50%).

Deze al aangekondigde verhoging komt ten goede aan alle WBSO-gebruikers, waarbij met name het innovatieve mkb en starters een extra stimulans krijgen om te investeren in R&D, zo heeft EZK-staatsecretaris Keijzer bekendgemaakt in een tegelijk met Miljoenennota 2021 gepubliceerde brief aan de Tweede Kamer.

De extra kosten van deze incidentele ophoging van het tarief in de eerste schijf en het starterstarief zijn geraamd op € 157 miljoen. Het totale beschikbare budget voor de WBSO in 2021 bedraagt daarmee € 1438 miljoen in plaats van € 1281 miljoen.

Baangerelateerde Investeringskorting (BIK)
Het kabinet stimuleert bedrijven om investeringen te doen met een nieuwe investeringskorting vanaf 2021, de eveneens al aangekondigde Baangerelateerde Investeringskorting (BIK). Als bedrijven een investering doen, zoals de aankoop van een nieuwe machine, krijgen ze een korting die ze kunnen verrekenen via de loonheffing. De details van de regeling worden nog verder uitgewerkt.

De BIK krijgt een budget van circa € 2 miljard. Het kabinet wil deze korting tijdelijk invoeren als crisismaatregel. Na afloop van de BIK (na twee jaar) zal de budgettaire ruimte worden gebruikt voor een nader te bepalen maatregel met hetzelfde doelbereik (het verlagen van werkgeverskosten).

Coronamaatregelen
Per 1 oktober 2020 treedt het al bekendgemaakte nieuwe (derde) steun- en herstelpakket in werking, dat werkgevers moet helpen reorganiseren en hun werknemers te begeleiden naar nieuw werk.

Nationaal Groeifonds voor toekomstige welvaart
Het kabinet trekt de komende vijf jaar in totaal € 20 miljard uit voor investeringen die bijdragen aan het behouden en vergroten van welvaart. Dit geld wordt ondergebracht in het onlangs gelanceerde Nationaal Groeifonds en gaat naar kennisontwikkeling, fysieke infrastructuur en onderzoek, ontwikkeling & innovatie.

Investeringen in groeibedrijven, innovatie en banen
Het kabinet neemt verder voor in totaal € 1 miljard aan maatregelen gericht op groeibedrijven, innovatie, het behoud van banen en omscholing in het mkb.

Om groeibedrijven (startups en scale-ups) te ondersteunen stelt het kabinet € 150 miljoen beschikbaar door middel van een groot nationaal scale-upfonds. Vanuit dit fonds worden investeringen in het eigen vermogen van scale-ups gedaan, zodat hun solvabiliteitspositie verbetert en deze bedrijven kunnen doorgroeien.

Er gaat € 150 miljoen naar de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM's), waarmee zij innovatieve mkb-bedrijven kunnen ondersteunen. Door het fondsvermogen van ROM's te versterken, kunnen de ROM's in nieuwe financieringsrondes ook het eigen vermogen van deze veelal innovatieve mkb-ondernemingen versterken. Daarmee wordt de solvabiliteitspositie van deze bedrijven verstevigd. Voorwaarde is wel dat de regio's zelf cofinanciering verschaffen.

Er is voor mkb-werkgevers € 37,5 miljoen beschikbaar voor intersectorale scholing naar tekortberoepen in het mkb. Hiermee kunnen 10.000 trajecten met een gemiddeld subsidiebedrag van € 3750 per stuk worden gesubsidieerd (50% van de verwachte gemiddelde kosten van een omscholingstraject van € 7500 per individu). De werkgever draagt zelf zorg voor de overige 50% (uit eigen middelen, sectorale opleidings- en ontwikkelingsfondsen of andere samenwerkingsverbanden).

Er wordt € 300 miljoen gereserveerd voor een beoogd fonds om (middel)grote bedrijven gezond te houden. Vanwege de coronacrisis bestaat de kans dat (middel)grote Nederlandse bedrijven in toenemende mate met solvabiliteitsproblemen worden geconfronteerd. Bedrijven kunnen dan behoefte hebben aan een herkapitalisatie. VNO-NCW heeft het initiatief genomen om samen met institutionele beleggers een investeringsfonds op te richten dat Nederlandse (middel)grote bedrijven zou kunnen herkapitaliseren. De Staat zal zich hier opstellen als een stille investeerder op gelijke voet met de andere private investeerders, zodat er geen sprake zal zijn van staatssteun. Definitieve besluitvorming vindt later dit najaar plaats.

Tot slot heeft het kabinet € 225 miljoen vrijgemaakt voor cofinanciering van EU-programma's gericht op regionale ontwikkeling, innovatie, duurzaamheid en digitalisering. Dit biedt Nederlandse deelnemers een grotere slaagkans in de Europese oproepen, waarmee er meer Europese middelen worden geïnvesteerd in Nederlandse bedrijven, universiteiten en andere deelnemers. Dit is inclusief cofinanciering voor:

• het nieuwe Fonds voor een Rechtvaardige Transitie (JTF), een fonds dat zich vooral zal gaan richten op de economische diversificatie van de zwaarst door de klimaattransitie getroffen gebieden en op de omscholing en actieve inclusie van de werknemers en werkzoekenden in deze gebieden. 
• het Europese Defensie Fonds (EDF) dat vanaf 2021 de ontwikkeling van militaire capaciteiten door de lidstaten gaat ondersteunen en de Europese Defensie Industrie gaat versterken. Via deelname aan EDF-projecten blijft de Nederlandse defensiesector relevant en innovatief zodat zij kan bijdragen aan de bescherming van nationale veiligheidsbelangen en het verdienvermogen van Nederland.

Uitvoering Klimaatakkoord (SDE++, ISDE, EEH)
De uitvoering van het Klimaatkoord gaat ondanks het coronavirus gewoon door. Met de eerste verbrede openstelling van de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE++) die eind dit jaar opengaat komen meer CO2-reducerende technieken in aanmerking voor subsidie.

Daarnaast zal ook de regeling Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) worden verlengd tot 2030. Vanaf 2021 zal de regeling zich naast investeringen in warmtepompen en zonneboilers bovendien ook richten op investeringen in de isolatie van woningen. Hiervoor zal de bestaande Subsidieregeling energiebesparing eigen huis (EEH) vanaf januari 2021 overgaan in de ISDE-regeling. Voor 2021-2023 zal er € 45 miljoen extra ISDE-subsidie beschikbaar komen voor woningeigenaren die hun woning verduurzamen (€ 15 miljoen per jaar).

Voor duurzame innovaties in de industrie stelt het kabinet komend jaar bovendien € 60 miljoen beschikbaar. Dit wordt onder andere geïnvesteerd in pilotprojecten om nieuwe CO2-reducerende technologieën te testen of versneld in te zetten, de opschaling van duurzame waterstof te stimuleren en het testen van methodes voor het opslaan, hergebruiken of transporteren van CO2 (CCUS).

Financiële regelingen voor land- en tuinbouw
Voor de landbouw komen er volgend jaar financiële regelingen en subsidies voor boeren die willen omschakelen naar meer duurzame (kringloop)landbouw en boeren die willen stoppen. Zo komt er onder meer een subsidie voor duurzame stallen, een regeling voor de toepassing van LED-verlichting in de glastuinbouw en meerdere regelingen gericht op innovatie binnen het boerenbedrijf.

Op het gebied van mestbeleid zullen in 2021 twee nieuwe subsidieregelingen opengesteld worden. Het gaat om de regeling waterbassins mest (€ 21 miljoen) en de regeling kunstmestvervanging/mestverwerking (€ 6 miljoen.). Beide regelingen hebben het doel om de stikstofuitstoot te verminderen. Daarnaast is de regeling kunstmestvervanging/mestverwerking ook gericht op het reduceren van broeikasgasemissies. De regeling gericht op mestverwerkingsinstallaties beoogt de realisatie van mestverwerkingsinstallaties die mest verwerken tot een mestproduct dat kunstmest vervangt, in een stroomversnelling te brengen. De regeling waterbassins mest subsidieert de kosten voor de aanleg van (regen)wateropvangconstructies.

Het programma Kas als Energiebron is het innovatie- en actieprogramma dat energiebesparing en het gebruik van duurzame energie in de glastuinbouw stimuleert. Dit programma ondersteunt de opschaling en vroege marktintroductie van integrale innovatieve teelt- en kas(techniek)concepten en gebiedsgerichte energie-innovaties in de glastuinbouw passend bij een klimaatneutrale toekomst. Er zijn hiervoor twee subsidieregelingen:

• Energie-efficiëntie glastuinbouw (EEHEGL): voor deze regeling is in 2021 € 21,5 miljoen beschikbaar voor investeringen in energiebesparende maatregelen en aansluitingen op regionale warmte- en CO2-netten;
• Marktintroductie van energie-innovaties (MEI): voor deze regeling is € 6 miljoen beschikbaar voor investeringen in de vroege marktintroductie van energie-innovaties in de glastuinbouw.

Voor het versterken en herstellen van natuur komt vanaf 2021 tot en met 2030 substantieel extra geld beschikbaar, oplopend tot jaarlijks € 300 miljoen. Rijk en provincies geven met deze middelen uitvoering aan het gezamenlijke programma Natuur. Daarnaast wordt uit de Begrotingsreserve Stikstof € 125 miljoen ingezet voor natuurherstelprojecten in natuurgebieden, zoals hydrologische maatregelen en het verwerven van 'sleutelhectares' om de robuustheid van natuurgebieden te vergroten.

Extra middelen voor SLIM-regeling
Aan de SLIM-regeling voor scholing en ontwikkeling van werknemers in mkb-bedrijven worden in 2021 extra middelen toegevoegd. Voor 2021 wordt er in verband met de door de coronacrisis ontstane extra behoefte aan scholing en begeleiding namelijk een extra compartiment toegevoegd aan de regeling. Hierdoor kunnen mkb-bedrijven meer subsidie krijgen voor het versterken van de leercultuur op de werkvloer via bedrijfsscholen en leerambassadeurs. Voor deze activiteiten is een extra bedrag van € 41,5 miljoen opgenomen, waardoor het SLIM-budget voor 2021 oploopt tot ruim € 90,8 miljoen.

Extra middelen voor subsidie praktijkleren
Voor de studiejaren 2020-2021 en 2021-2022 wordt twee keer € 11 miljoen (inclusief uitvoeringskosten) uitgetrokken voor verhoging van het budget van de Subsidieregeling praktijkleren (PRAKTIJKLEREN) voor conjunctuurgevoelige sectoren en sectoren waar veel contactberoepen voorkomen. Doel van deze al aangekondigde verhoging is werkgevers in deze sectoren, die door de coronamaatregelen hard zijn getroffen, te stimuleren zoveel mogelijk leerbanen aan te bieden aan bbl-studenten.

Extra middelen voor woningbouwimpuls
Het kabinet grijpt actiever in in het tekort aan betaalbare woningen door voor het Besluit Woningbouwimpuls 2020 (WBI2020) extra middelen in te zetten én middelen naar voren te halen. In 2021 is voor de woningbouwimpuls € 450 miljoen beschikbaar.

Extra middelen voor cultuurinstellingen podiumkunsten
Voor cultuurinstellingen die ondanks een positieve beoordeling buiten de subsidies vielen van het Fonds Podiumkunsten (NFPK) is de komende vier jaar alsnog € 15 miljoen per jaar beschikbaar, waardoor er ook meer instellingen in de regio subsidie krijgen.

Budgetten EIA, MIA en VAMIL
Het budget voor de Energie-investeringsaftrek (EIA) bedraagt in 2021 € 149 miljoen (dit jaar € 147 miljoen). Het budget voor de Milieu-investeringsaftrek (MIA) bedraagt in 2021 € 114 miljoen (dit jaar € 124 miljoen). Het budget voor de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL) blijft gelijk op € 25 miljoen. De ondersteuningspercentages van de regelingen blijven ongewijzigd.

Budgetten VWS-regelingen
Voor de Stimuleringsregeling E-health Thuis (SET) is in 2021 is € 19,6 miljoen beschikbaar, en voor de Subsidieregeling Veelbelovende Zorg Sneller bij de Patiënt (VZSBP) € 37,8 miljoen.