Kabinet presenteert opzet voor investeringsinstelling Invest-NL

Ondernemers kunnen bij Invest-NL bij één loket terecht voor risicokapitaal, garanties, exportkredietverzekeringen en internationale financieringsprogramma's. Invest-NL wordt een privaatrechtelijke staatsdeelneming. De Staat is enige aandeelhouder en stort jaarlijks kapitaal in Invest-NL. Dit wordt vanaf 2017 in stappen van € 0,5 miljard opgebouwd naar € 2,5 miljard. Het kabinet gaat het voorstel voor Invest-NL verder uitwerken en streeft ernaar om de instelling begin 2018 operationeel te hebben.

Invest-NL gaat allereerst een rol spelen bij risicovolle activiteiten op verschillende transitiegebieden zoals energie (bijvoorbeeld geothermie en laadpalen voor elektrische auto’s), verduurzaming, mobiliteit, voedsel en digitalisering van de industrie. Daarnaast zal Invest-NL start-ups en scale-ups ondersteunen. Invest-NL kan durfkapitaal leveren door bijvoorbeeld een belang te nemen in een fonds dat investeert in dergelijke bedrijven. Ook kan het zelf participeren in doorgroeiende bedrijven. Op het terrein van financiering van export en buitenlandse investeringen zal Invest-NL ondersteuning geven aan Nederlandse bedrijven voor het internationaal vermarkten van hun producten en oplossingen voor wereldwijde vraagstukken.

De ontwikkelactiviteit betreft zowel ondersteuning bij de business development van startende en doorgroeiende innovatieve bedrijven als ondersteuning bij het tot stand komen van projecten. In de ontwikkeltak wordt het volgende opgenomen:

• het NIA dat in 2015 door Rijk en provincies is opgericht, zal in Invest-NL opgaan. Het NIA ondersteunt overheden, publiek-private consortia en ondernemingen bij de ontwikkeling van financierbare investeringsprojecten en bij de toegang tot (private) financiering;
• de uitoefening van het Rijksaandeelhouderschap van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) zal bij Invest-NL worden belegd. Dit om de verbinding tussen regionale partijen en de nieuwe financierings- en ontwikkelingsinstelling te borgen. De samenwerking met Invest-NL zal verder worden uitgewerkt in nauwe samenspraak met de ROM’s en de provincies;
• de ervaring van FMO op het terrein van projectontwikkeling en financial engineering wordt via een joint venture verbonden aan Invest-NL.

De huidige vormgeving van het nationale instrumentarium, met regelingen en instrumenten die via de rijksbegroting lopen en door de overheid worden uitgevoerd (zoals een deel van het instrumentarium van Economische Zaken), brengt beperkingen met zich mee om rechtstreeks risicokapitaal te verstrekken. Bovendien kan Invest-NL als private deelneming van het Rijk beter gebruik maken van Europese fondsen:

• Financieringsinstrumenten
• Invest-NL zal de uitvoering op zich nemen van de financieringsinstrumenten GO, BMKB, de Groeifaciliteit en het Innovatiekrediet;
• Risicokapitaal
• voor het ondersteunen van start- en scale-ups en innovatieve bedrijven krijgt Invest-NL de beschikking over de SEED Capital regeling en wordt het aandeelhouderschap in het Dutch Venture Initiative (DVI) overgebracht van PPM Oost naar Invest-NL,
• de huidige SEED Capital regeling en het DVI bieden ruimte om de doorgroei van start-ups naar scale-ups te financieren. Invest-NL zal de mogelijkheden hiertoe uitbreiden, bijvoorbeeld richting hightech investeringen. Voor situaties waarin bestaande financieringsinstrumenten onvoldoende soelaas bieden, beschikt Invest-NL over eigen middelen (kapitaal) voor het verstrekken van (co)financiering en om financieel te kunnen participeren als aandeelhouder,
• de instelling kan ook bijdragen aan het financieren van risicovolle, innovatieve projecten, bijvoorbeeld in de energietransitie, waar die nu niet van de grond komen. Randvoorwaarde is dat sprake is van een sluitende business case. Invest-NL is een financieringsinstelling en verstrekt geen (impliciete) subsidies,
• de instelling kan met de eigen middelen inspelen op Europese regelingen in die gevallen waarin een Europese regeling nationale cofinanciering vereist;
• Export en Buitenlandse Investeringen
• in Invest-NL worden de instrumenten voor internationale financiering van verschillende ministeries samengebracht met de financieringsinstrumenten die ook een ontwikkelingscomponent hebben. Op die manier wordt Nederlandse bedrijven één loket geboden met alle overheidsfaciliteiten en nieuwe ondersteuningsmogelijkheden vanuit Invest-NL,
• de activiteiten van Atradius Dutch State Business (exportkredietverzekering, exportkredietgarantie, investeringsverzekering) worden aangesloten op de internationale tak van Invest-NL. Er komt - in aanvulling op de huidige activiteiten - een loket waar banken financiering kunnen aantrekken voor met de exportkredietverzekering gedekte transacties tegen een vaste rente,
• de internationale financieringsregelingen worden gebundeld in Invest-NL: het gaat om het Dutch Good Growth Fund (DGGF, onderdelen ‘Investeren Nederlands mkb’ en ‘Exporteren Nederlands mkb’), Dutch Trade and Investment Fund (DTIF) en het Development Related Infrastructure Investment Vehicle (DRIVE),
• FMO NL-business wordt via een joint venture aan Invest-NL verbonden NL-business is het deel van FMO dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van internationale projecten en het bieden van financieringsoplossingen voor het Nederlandse bedrijfsleven.

Naast de genoemde financieringsregelingen en organisaties zijn ook twee publiekesectorbanken in de markt actief waarvan het Rijk medeaandeelhouder is, de BNG Bank (Bank Nederlandse Gemeenten) en NWB Bank (Nederlandse Waterschapsbank). Deze banken ondersteunen overheidsbeleid door op basis van hun kredietwaardigheid goedkope financiering te verstrekken aan gemeenten, woningbouwcorporaties, ziekenhuizen, scholen en nutsbedrijven. De twee banken zijn niet gespecialiseerd in projectontwikkeling of verstrekking van risicodragend kapitaal. Er wordt daarom vooralsnog minder toegevoegde waarde gezien in het samenvoegen van Invest-NL met BNG Bank of NWB Bank. Wel worden mogelijkheden gesignaleerd in samenwerking op projectniveau, waarbij BNG Bank

en NWB Bank - evenals andere partijen - kunnen optreden als verschaffer van het vreemd vermogen.