Nieuwe Stimuleringsregeling wonen en zorg op komst

De nieuwe regeling – die 1 februari 2025 in werking moet treden en waarvan nu ook al een concept-wettekst is bekendgemaakt – moet bewonersinitiatieven en sociale ondernemers helpen bij de financiering van woonvormen voor ouderen.

Het gaat hierbij om geclusterde woonvormen met levensloopbestendige of makkelijk aanpasbare woningen voor ouderen met een smallere en gemiddelde beurs, waarbij een latere zorgvraag kan worden verminderd en/of een overgang naar een instelling kan worden uitgesteld of voorkomen. De regeling richt zich daarbij in het bijzonder op de financiering van kleinschalige initiatieven.

Evaluatie vorige regeling
De vorige Stimuleringsregeling wonen en zorg is na een looptijd van vijf jaar per 4 april 2024 vervallen. De vorige regeling bestond uit drie onderdelen: een subsidie voor de initiatieffase, een lening in de planontwikkelfase en een borgstelling voor een (achtergestelde) lening van 15% van de stichtingskosten bij de bouwfase. Het onderzoeks- en adviesbureau Dialogic heeft de regeling geëvalueerd.

In de periode van 4 april 2019 tot en met 3 april 2024 is er voor 296 projecten subsidie aangevraagd, waarvan er 255 zijn toegekend. Het totale bedrag aan uitgekeerde subsidies bedraagt afgerond € 4,4 miljoen. In die periode is er tevens voor 29 projecten een planontwikkellening aangevraagd. Er is een borgstelling toegekend voor afgerond € 600.000. Daarnaast is een tweede borgstelling aangevraagd voor € 500.000.

Grootste meerwaarde bij initiatieffase
Dialogic ziet naar aanleiding van de uitvoerde evaluatie de grootste meerwaarde bij de subsidie in de initiatieffase. Meer dan de helft van de respondenten in de voor de evaluatie uitgevoerde enquête gaf aan dat ze de woonzorgarrangementen niet had kunnen opzetten zonder de subsidie. Daarbij geeft ook 85% van de respondenten aan dat het initiatief (eventueel met aanpassingen) haalbaar is.

Dialogic ziet verder dat deelname aan de initiatieffase initiatiefnemers vertrouwen geeft om door te zetten met het project en de overtuigingskracht richting andere partijen (zoals gemeenten en financiers) vergroot. Dit komt mede door het haalbaarheidsonderzoek dat ze met behulp van de subsidie hebben uitgevoerd.

Voor de planontwikkelfase geldt dat – ten tijde van de enquête - er zestien toegekende aanvragen waren. Voor degenen die er gebruik van hebben gemaakt, lijkt er sprake te zijn van een meerwaarde.

De minste toegevoegde waarde ziet Dialogic bij de bouw- en nafinancieringsfase. Daar zijn tot nu toe slechts twee aanvragen voor gedaan (een daarvan is nog in behandeling). Het beeld komt naar voren dat projecten die in die fase terechtkomen vaak al financiering hebben verworven, waardoor ze de borgstelling niet nodig hebben.

Behoefte aan subsidie tweede fase
Begin 2024, na de evaluatie, is er nog een flink aantal planontwikkelleningen aangevraagd. Ook bleek uit eerdere enquêtes onder degenen die een subsidie hadden gekregen voor de initiatieffase behoefte te zijn aan de tweede fase. De verwachting is wel dat het totaal aan benodigde middelen lager is dan eerder ingeschat.

Met het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) wordt daarom bekeken of de regeling voor de planontwikkelfase en de bouw- en nafinancieringsfase kan worden samengevoegd met de regeling die in de maak is voor wooncoöperaties. Wooncoöperaties zijn collectieven van bewoners en kunnen ook bijdragen aan de opgave gericht op wonen en zorg voor ouderen. Hiervoor wordt een revolverend fonds opgezet.

Vormgeving nieuwe regeling
Gegeven de evaluatie en bovenstaande overwegingen zal op grond van de nieuwe regeling alleen nog subsidie voor onderzoek naar de haalbaarheid van een initiatief aangevraagd kunnen worden. Het maximum subsidiebedrag per initiatief is – rekening houdend met de inflatie sinds 2019 – verhoogd van € 20.000 naar € 25.000. Het jaarlijkse plafond voor de initiatieffase is navenant verhoogd van € 1 miljoen naar € 1,25 miljoen, zo meldt Agema.

Kijk voor meer informatie ook op: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/12/05/kamerbrief-inzake-verlenging-van-de-subsidieregeling-wonen-en-zorg